Samenvatting

Het cauda-equinasyndroom (CES) is een zeldzame aandoening die meestal wordt veroorzaakt doordat de cauda equina wordt gecomprimeerd door een lumbale hernia nuclei pulposi (HNP). Er is ook een aantal nog minder frequent voorkomende oorzaken voor hetzelfde klinische beeld in de differentiële diagnose. Klinisch wordt een CES gedefinieerd door stoornissen op het gebied van mictie, defecatie en/of seksuele functie en/of sensibiliteitstoornissen in het rijbroekgebied. Een volledige anamnese in deze richting is essentieel om de diagnose niet te missen. Bij het lichamelijk onderzoek mag naast een volledig neurologisch onderzoek een bladderscan niet ontbreken omdat juist het aanwezig zijn van urineretentie zo kenmerkend is voor het CES. Bij klinische verdenking op een CES wordt met spoed beeldvorming aangevraagd; caudacompressie op MRI maakt de diagnose rond waarna spoedchirurgische interventie (decompressie) is geïndiceerd. De postoperatieve uitkomsten van mictie, defecatie en seksuele functie zijn matig. Op korte termijn (≤ 12 maanden postoperatief) zijn meer functiestoornissen aanwezig dan op middellange termijn (> 12 maanden postoperatief). Op langere termijn (mediaan 14 jaar postoperatief) blijkt er geen verder herstel van functies plaats te vinden. De enige aangetoonde prognostische factor is de tijd tot decompressie, waarbij moet worden gepleit voor spoeddecompressie zo spoedig mogelijk na het stellen van diagnose. Ondanks het ontbreken van een eenduidige definitie voor een partieel caudasyndroom, lijkt het zinvol om ook een partieel caudasyndroom snel te opereren. Patiënten ervaren de informatievoorziening rondom de prognose van een CES, vooral op het gebied van mictie, seksuele functie en defecatie, regelmatig als incompleet, wat aanspoort tot een duidelijke informatievoorziening rondom het te verwachten beloop in een vroege fase van de aandoening.